Ảnh viễn thám: nguyên tắc, đặc điểm và ứng dụng

1.Khái niệm

Ảnh viễn thám (ảnh vệ tinh): là ảnh số thể hiện các vật thể trên bề mặt trái đất được thu nhận bởi các bộ cảm biến đặt trên vệ tinh

2. Nguyên tắc thu nhận ảnh vệ tinh

  • Do tính chất của các vật thể (nhà, đất, cây, nước…) có thể được xác định thông qua năng lượng bức xạ  hay phản xa từ vật thể nên viễn thám là một công nghệ nhằm xác định  và nhận biết đối tượng hoặc các điều kiện môi trường thông qua  những đặc trưng riêng về phản xạ và bức xạ.
  • Nguồn năng lượng chính thường sử dụng trong viễn thám là bức xạ mặt trời.Năng lượng điện từ phát ra bởi mặt trời  tương tác với các thành phần bầu khí quyển  trước khi đến được mặt đất, năng lượng sóng điện từ do các vật thể phản xạ hay bức xạn được thu nhận bởi sensor đặt trên vật mang.
  • Bộ cảm biến chỉ thu nhận năng lượng sóng điện từ phản xạ  hay bức xạ từ vật thể  theo từng bước sóng xác định năng lượng sóng điện từ sau khi tới được bộ cảm biến được chuyển thành tín hiệu số  và truyền về trạm thu mặt đất.
  • Ngoài các yếu tố trên thì trong quá trình thu nhận ảnh viễn thám ta phải quan tâm đến các yếu tố thời tiết, không nên thu nhận ảnh viễn thám trong các yếu tố thời tiết xấu. Ảnh quang học khi thu nhận thông tin chủ yếu dựa vào năng lượng mặt trời nên khi thời tiết xấu thì sẽ không thu nhận được hoặc thu nhận kém. Ảnh radar không hoặc ít chịu ảnh hưởng của các yếu yếu tố thời tiết. Do sử dụng sóng microwave, cùng với đặc điểm tần số dạo động và tính phân cực nên việc thu nhận ảnh Radar ít chịu ảnh hưởng bới các yếu tố thời tiết, có thể xuyên qua mây, sương mù, mưa…

3. Phân loại

Phân loại ảnh viễn thám theo nguồn năng lượng và chiều dài bước sóng, ta có thể chia ảnh vệ tinh thành 3 loại cơ bản:

  • Ảnh quang học là loại  ảnh được tạo ra bởi việc thu nhận các bước sóng ánh sáng nhìn thấy (bước sóng 0.4 – 0.76 micromet). Nguồn năng lượng chính là bức xạ mặt trời
  • Ảnh hồng ngoại (ảnh nhiệt) là loại ảnh được tạo ra bởi việc thu nhận các bước sóng hồng ngoại phát ra từ vật thể (bước sóng 8 – 14 micromet). Nguồn năng lượng chính là bức xạ nhiệt của các vật thể.
  • Ảnh radar là loại ảnh được tạo ra bởi việc thu nhận các bước sóng trong dải sóng cao tần (bước sóng từ 1mm – 1m). Nguồn năng lượng chính là sóng rada phản xạ từ các vật thể do vệ tinh tự phát xuống theo những bước sóng  đã được xác định

4. Sử dụng – ứng dụng

Ảnh viễn thám: nguyên tắc, đặc điểm và ứng dụng 3
Vi mỗi yếu tố trên, nêu rõ các đặc điểm, có thể sử dụng ảnh vệ tinh loại nào….

 

5. Một số trang web để tham khảothông tin, dữ liệu ảnh vệ tinh

  • www.spot.com
  • www.lansat.org
  •  Trang tải ảnh viễn thám miễn phí
  • glcf.umiacs.umd.edu/data/
  • Trang trãi nghiệp (mẫu ảnh vệ tinh) của SPOT:
  •  astrium-geo.com/sg/3409-sample-imagery
  • astrium-geo.com/sg/

Tài liệu tham khảo

Lê Văn Trung, Viễn Thám Cơ Bản, NXB Đại Học Quốc Gia TP. Hồ Chí Minh

Có thể bạn quan tâm